Po co te wiązki i wianki
z mięty, wrotyczu, rumianku?
Niesiemy je na znak hołdu
Maryi Pannie przed ołtarz
(fragment "Mszy Maryjnej na Matkę Boską Zielną" Kazimiery Iłłakowiczówny)
Obchodzone 15 sierpnia święto Matki Boskiej Zielnej to popularna nazwa uroczystości Wniebowzięcia Najwiętszej Marii Panny, najstarszego święta Maryjnego w roku liturgicznym i jednego z najstarszych świąt kościelnych. W Jerozolimie i Konstantynopolu obchodzono je już w V wieku, a w Rzymie od VII wieku. W Polsce święto Wniebowzięcia obchodzone było od XI wieku.
W 1950 roku przez papieża Piusa XII został ogłoszony dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Marii Panny. W swojej religijnej wymowie 15 sierpnia "jest dniem triumfu Niepokalanej i ukoronowaniem wszystkich Jej godności".
Natomiast obrzędowość ludowa wiąże ten dzień ze święceniem płodów rolnych i ziół. Święto Matki Bożej Zielnej w Polsce wyznacza koniec żniw. Mówi się, iż "na Wniebowzięcie zakończono żęcie". Dary ziemi przynosi się do kościołów jako podziękowanie za plony. Uroczystości Matki Boskiej Zielnej nieraz łączy się z dożynkami. Dawniej nazywano to święto również dniem Matki Bożej Dożynkowej.
W parafiach wiejskich święcony jest wielki wieniec stanowiący podziękowanie Matce Bożej za plony. Wykonywany jest z ostatnich kłosów zżynanych uroczyście na zakończenie żniw. W wieńcu tradycyjnie są kłosy pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa, a taże zioła, owoce, makówki i kwiaty - nagietki, "koszyczki Najświętszej Marii Panny", czyli werbena, "łzy Matki Boskiej" -groszek, warkoczyki najświętszej Panienki- dziewanna drobnokwiatowa, "złote włosy Matki Boskiej"- len czy "pantofelki Matki Boskiej". Wieńce były dawniej tak duże, że wieziono je do kościoła na drabiniastym wozie.
Do poświęcenia przynosi się też bukiety z ziół i kwiatów. Bukiety te są zabierane z powrotem do domów i trzymane do przyszłego roku. Poświęconym bukietom zielnym przypisuje się różnorakie właściwości dobroczynne, lecznicze. Do bukietów wkłada się wiele ziół i kwiatów, bo "w sierpniu każdy kwiat woła -weź mnie do kościoła". Skład bukietów zależy od regionu, lecz najczęściej znajdują się w nim między innymi: dziurawiec-leczy wątrobę, piołun-na bóle brzucha, mięta, macierzanka, dziewanna, wrotycz, które mają działanie odkażające, kopytnik i krwawnik-na niestrawność i anemię.Oprócz ziół leczniczych do bukietów wkłada się również rośliny ważne w gospodarstwie domowym np.: mak, len, konopie, kartofel, marchew, jabłko wbite na patyku, gałązki leszczyny czy owoce jarzębiny. Poświęcenie zabezpiecza owoce i warzywa na zimę przed szkodnikami. Dawniej, niekiedy w drodze do domu kładziono poświęcone bukiety do bruzd na polach i zbierano je dopiero po kilku dniach. W domu bukiet przechowuje się bardzo starannie, najczęściej wiesza koło obrazu Matki Bożej. Wykruszane z tych bukietów zioła używane są w leczeniu wszelkich chorób. Niegdyś wierzono, że wszystkie rośliny w bukiecie miały właściwości odczyniania uroków, czyli złych mocy rzucanych zarówno na ludzi, jak i na zwierzęta. Już sama obecność świętego bukietu miała odwracać zły urok od domu. Dymem z ziołowych kadzideł odpędzano choroby, które mogły być spowodowane złym spojrzeniem. Makówki z bukietu wkładano do kołysek dzieci płaczących po nocach, wkładano również je pod głowę do trumny zmarłemu dla uzyskania wiecznego pokoju czy konającym, aby skrócić ich cierpienia. Starty na proch susz z bukietu lub wieńca z zeszłego roku dosypuje się do ziarna siewnego.
Dawniej, pięć dni przed świętem Matki Boskiej Zielnej, w świętego Wawrzyńca święcono też masło i miód.
W roku 1989 święto Matki Boskiej Zielnej przywrócone zostało jako święto państwowe (zniesiono je w latach 60.). Dla Polaków ma ono dodatkowo szczególne znaczenie z powodu "Cudu nad Wisłą". 15 sierpnia 1920 roku, w święto Matki Boskiej Zielnej rozpoczęła się kontrofensywa wojsk polskich. 16 sierpnia ruszyła ofensywa wojsk marszałka Józefa Piłsudskiego znad Wieprza, wypierając oddziały sowieckie z terenów Rzeczypospolitej. Bitwa warszawska, zwana "Cudem nad Wisłą" była faktem historycznym o ogromnej doniosłości.
