Widowiska historyczne są w ostatnim czasie popularnym sposobem na przekazywanie wiedzy o przeszłości. Muzeum organizuje je od wielu lat. Dotyczyly one powstania styczniowego i działalności mjr.H. Dobrzańskiego. Od 2009 roku zaproponowano turystom udział w historycznych festynach rodzinnych. Przykładem może być festyn "Rokosz Zebrzydowskiego"
Historia jest nauką humanistyczną o szerokim zakresie badań. Dotyczą one głównie procesu dziejowego państw, narodów, społeczeństw, a co za tym idzie przemian politycznych, gospodarczych i kulturowych. Na przestrzeni wieków historia wykształciła wiele bocznych gałęzi – specjalizacji. Do poprawnego poruszania się w morzu faktów, niezbędne było odpowiednie narzędzie, czyli aparat naukowy, a także sięgnięcie do szerokiej gamy nauk pomocniczych. Z biegiem lat niektóre z tych nauk ewoluowały w samodzielne dziedziny, takie jak archeologia, archiwistyka czy etnologia. Poznawanie historii może więc przybierać różne formy, często stając się badaniami interdyscyplinarnymi. Pozwalają one docierać głębiej, gdyż dają badaczowi szersze spojrzenie na wybrany problem. Efekty badań dostarczane są gronu odbiorców w różnej formie i podnoszą poziom wiedzy historycznej
w społeczeństwie.
w społeczeństwie.
Szczególnie atrakcyjna wydaje się wiedza z zakresu historii regionu, która pośrednio lub bezpośrednio powiązana jest z głównym nurtem wydarzeń w skali całego kraju. Ludzie od pokoleń pielęgnują pamięć o przodkach, ich dokonaniach, wielkich zwycięstwach
i porażkach. Na co dzień można dostrzec niezliczone przykłady takiego postępowania. Lubimy mieć poczucie wspólnoty, lubimy celebrować niezliczone rocznice wydarzeń. Rola historii w każdych obchodach jest znacząca. To dzięki wynikom badań pamięć nie zostaje wypaczona. Wspomnienia, dokumenty, artefakty archeologiczne i inne szczątki przeszłości, składane w całość i analizowane przez badaczy pozwalają nam zachować prawdziwość obrazu.
i porażkach. Na co dzień można dostrzec niezliczone przykłady takiego postępowania. Lubimy mieć poczucie wspólnoty, lubimy celebrować niezliczone rocznice wydarzeń. Rola historii w każdych obchodach jest znacząca. To dzięki wynikom badań pamięć nie zostaje wypaczona. Wspomnienia, dokumenty, artefakty archeologiczne i inne szczątki przeszłości, składane w całość i analizowane przez badaczy pozwalają nam zachować prawdziwość obrazu.
Już od połowy XX wieku kultura obrazu wypierała kulturę słowa. Człowiek XXI wieku funkcjonuje w natłoku informacji, podawanych przy użyciu coraz nowszych mediów. Informacja dostarczana jest coraz szybciej i atrakcyjniej, ale nadal pozostaje obrazem.
W zmieniającej się rzeczywistości, aby przebić się z treścią wymagana jest umiejętność przystosowania się. Dlatego coraz więcej przedsięwzięć, które mają na celu przypominać i pielęgnować wiedzę o przeszłości, wykorzystuje nowe formy przekazu. Nikogo już nie dziwią prezentacje multimedialne na konferencjach naukowych, teledyski promujące wydarzenia historyczne, materiały promujące książki rozpowszechniane w Internecie, czy też postępująca multimedializacja muzeów.
W zmieniającej się rzeczywistości, aby przebić się z treścią wymagana jest umiejętność przystosowania się. Dlatego coraz więcej przedsięwzięć, które mają na celu przypominać i pielęgnować wiedzę o przeszłości, wykorzystuje nowe formy przekazu. Nikogo już nie dziwią prezentacje multimedialne na konferencjach naukowych, teledyski promujące wydarzenia historyczne, materiały promujące książki rozpowszechniane w Internecie, czy też postępująca multimedializacja muzeów.
Jedną z form, która w ostatnich latach zyskuje na popularności są widowiska historyczne. Funkcjonują one nie tylko jako osobne wydarzenia, ale także są atrakcyjnym dodatkiem do różnego rodzaju obchodów rocznicowych o nieco skostniałej, a przez to mniej atrakcyjnej dla współczesnego odbiorcy formie. Jakość widowisk zależy od wielu czynników. Najistotniejszym, choć nie zawsze dostrzeganym przez szerokie grono odbiorców, jest zgodność z realiami historycznymi na każdym polu działania. Widowiska historyczne nie mogą być tylko widowiskami, pozbawionymi oparcia w faktach. Rola szerokiego spojrzenia na problem jest więc bardzo ważna.
Muzeum Wsi Radomskiej wychodząc naprzeciw nowym trendom już od kilku lat jest miejscem, w którym odbywają się widowiska historyczne. Przestrzeń i plenery skansenu są idealnym tłem dla tego typu przedsięwzięć. Odbiorca, nierozpraszany sylwetkami bloków
w tle, czy bliskością ruchliwej ulicy, może jeszcze bardziej skoncentrować się na przekazywanej mu treści. Widowisko zyskuje na autentyczności, jednocześnie ożywiając skansen. Najwięcej korzyści odnoszą odbiorcy, mogą bowiem odnieść wrażenie przeniesienia się w czasie. Do niedawna zalety skansenów jako miejsc prezentacji konkretnych wydarzeń doceniali jedynie filmowcy, umieszczając w nich akcję swoich produkcji. Wraz z rozwojem rekonstrukcji historycznej jako hobby, którym zajmują się pasjonaci, środowisko filmowców straciło monopol na prezentację wydarzeń historycznych i w związku z tym na wybierane plenery. Skansen jest też specyficznym rodzajem muzeum. Tu nie ma cichej kontemplacji nad przedmiotami ukrytymi w niedostępnych gablotach. Mamy tu do czynienia z całymi założeniami przestrzennymi wraz z ich wyposażeniem i najbliższym otoczeniem. Muzeum wsi jest ideą, która ma na celu pokazanie wycinka przeszłości, a to w znakomity sposób sprzyja interakcji między placówką a odbiorcą.
w tle, czy bliskością ruchliwej ulicy, może jeszcze bardziej skoncentrować się na przekazywanej mu treści. Widowisko zyskuje na autentyczności, jednocześnie ożywiając skansen. Najwięcej korzyści odnoszą odbiorcy, mogą bowiem odnieść wrażenie przeniesienia się w czasie. Do niedawna zalety skansenów jako miejsc prezentacji konkretnych wydarzeń doceniali jedynie filmowcy, umieszczając w nich akcję swoich produkcji. Wraz z rozwojem rekonstrukcji historycznej jako hobby, którym zajmują się pasjonaci, środowisko filmowców straciło monopol na prezentację wydarzeń historycznych i w związku z tym na wybierane plenery. Skansen jest też specyficznym rodzajem muzeum. Tu nie ma cichej kontemplacji nad przedmiotami ukrytymi w niedostępnych gablotach. Mamy tu do czynienia z całymi założeniami przestrzennymi wraz z ich wyposażeniem i najbliższym otoczeniem. Muzeum wsi jest ideą, która ma na celu pokazanie wycinka przeszłości, a to w znakomity sposób sprzyja interakcji między placówką a odbiorcą.
Przedsięwzięcia o charakterze rekonstrukcyjnym realizowane w Muzeum Wsi Radomskiej na przestrzeni ostatnich lat dotyczyły różnych okresów historycznych. Najwięcej odbyło się widowisk historycznych z okresu powstania styczniowego. Przez kilku lat prezentowano widowiska oparte na motywach dokonań powstańców z oddziału Dionizego Czachowskiego. Kolejnym podjętym tematem była II wojna światowa. Widowisko zatytułowane „Hubalowe Zaduszki” było poświęcone działalności legendarnego majora Henryka Dobrzańskiego. Rekonstrukcje te zawsze cieszyły się one dużym uznaniem zwiedzających.
Od 2009 r. w Muzeum realizowane są projekty o nieco innym charakterze. Widowiska historyczne zostały zastąpione przez historyczne festyny rodzinne. Zabieg ten miał na celu wykorzystanie pełnego potencjału placówki. Skansen przestał być jedynie plenerem dla spektakularnych inscenizacji bitewnych, które cieszą oko publiczności, ale pozostawiają pewien niedosyt. Festyn utrzymany w konwencji archeologii eksperymentalnej daje większą możliwość interakcji między wykonawcą a odbiorcą. Sama inscenizacja bitwy stała się tylko dodatkiem dla szerokiej oferty warsztatów i pokazów, w których każdy mógł wziąć udział. W czasie trwania festynu wykonawcy, pasjonaci historii z całego kraju, przez kilka dni cieszą się życiem obozowym pośród muzealnych zagród. Uczestnicy korzystają z utensyliów będących wiernymi kopiami przedmiotów z odtwarzanej epoki, co daje turyście niepowtarzalną okazję na udział w wyjątkowym przedstawieniu. Taki spektakl rozbudza ciekawość, często stanowi bodziec do pogłębienia wiedzy na dany temat, a więc ma wielką wartość dla odbiorcy.
Tematem przewodnim dwóch edycji festynu był Rokosz Zebrzydowskiego. Decydująca bitwa tego mało znanego konfliktu odbyła się 5.07.1607 roku nieopodal Guzowa, wsi oddalonej zaledwie o kilkanaście kilometrów od skansenu. Wydarzenie to jest więc częścią historii regionu. Podjęcie tematu w obecnej formie, jest przyczynkiem do pogłębienia wiedzy o epoce sarmatyzmu. Była to epoka naszych największych zwycięstw, ale też największych porażek. Niestety propaganda PRL-u uwypuklała jedynie jej wady, co spowodowało, że ogół społeczeństwa bardzo negatywnie ją ocenia.
Muzeum jako placówka naukowa ma obowiązek badań i edukacji w zakresie zawartym w swoim statucie. W mniejszych ośrodkach miejskich, gdzie najczęściej występuje niedosyt wyspecjalizowanych placówek, muzea często przyjmują dodatkową funkcję badacza dziejów regionu. Posiadając odpowiedni warsztat naukowy, zaplecze logistyczne i posługując się najnowszymi formami przekazu uatrakcyjnia się przekazywanie wiedzy odbiorcy. W ten sposób szkolna, podręcznikowa wiedza zostaje zwielokrotniona. Rekonstrukcje historyczne w formie archeologii eksperymentalnej stają się obecnie interdyscyplinarnymi, bogatymi w walory edukacyjne widowiskami. Można więc powiedzieć, że rekonstrukcje historycznych wydarzeń znalazły dla siebie idealną siedzibę pod skansenowską strzechą.
