Zamknij

Grzegorz Ziółek, Lublin 51 w Muzeum Wsi Radomskiej

Niedawno nasz skansen wzbogacił się o bardzo ciekawy eksponat. Wbrew temu, co sugeruje nazwa muzeum, nie jest to obiekt ani z zakresu architektury ludowej, ani choćby sztuki ludowej, ale samochód ciężarowy Lublin 51. Choć pojazdy te nie zmotoryzowały polskiej wsi powojennej - bo nie taki był cel ich produkcji - niewątpliwie warto było pozyskać tę niewielką ciężarówkę do naszych zbiorów choćby ze względu na fakt, iż obecnie jest ona na \"wyginięciu\" - produkcji zaprzestano 47 lat temu, więc spotkanie takiego pojazdu (sprawnego!) na drodze graniczy z cudem. Chyba że w muzeum lub na złomowisku...
Po drugiej wojnie światowej odbudowująca się gospodarka polska potrzebowała nowych środków transportu drogowego. Na decyzję o przyszłej produkcji miał wpływ ustrój polityczny ówczesnej Polski i powiązanie z Wielkim Bratem ze Wschodu. W grudniu 1948 roku podjęto decyzję o montażu w Lublinie ciężarówek na licencji GAZ-a 51, zakupionej od Związku Radzieckiego. Rocznie planowano montować 12 tysięcy sztuk pojazdu, a w 1950 roku plany rozszerzono do 25 tysięcy sztuk. Pierwsza ciężarówka o nazwie Lublin 51, złożona z części dostarczonych przez ZSRR opuściła zakład w Lublinie 7 listopada 1951 roku. W ciągu początkowych ośmiu miesięcy zmontowano tylko 1.000 samochodów z części sprowadzanych z ZSRR. Ostatecznie nie doszło do produkcji części mechanicznych pojazdu - w Lublinie produkowano tylko drewnianą skrzynię ładunkową i elementy kabiny. Z biegiem czasu auto było modernizowane - np. pierwsze egzemplarze miały kabinę o konstrukcji drewniano stalowej pokrytej sklejką, a dach pokrywał dermatoid, później wprowadzono kabinę w całości metalową. Przekonstruowano m.in. hamulec pomocniczy i wprowadzono elektryczny napęd wycieraczek przedniej szyby.
Ciężarówkę napędzał 6- cylindrowy, dolnozaworowy silnik typu M51 o pojemności 3840 cm3 i mocy 70 KM (51,5 kW), uzyskiwanej przy 2.800 obr./min. Czterobiegowa, niezsynchronizowana skrzynia biegów przekazywała napęd oczywiście na tylną oś. Zużycie paliwa wynosiło ok. 26 l/100 km w Związku Radzieckim miało to drugorzędne znaczenie, ponieważ benzyna była bardzo tania. Prędkość maksymalna to tylko 70 km/h, a to dlatego, że skrzynia biegów miała dobrane przełożenia do jazdy na nieutwardzonych, często grząskich drogach czy nawet bezdrożach ówczesnego ZSRR, gdzie od prędkości ważniejsza była sprawność pojazdu moment obrotowy wynosił 200 Nm przy 1.500 obr./min. Drewniana skrzynia ładunkowa miała powierzchnię 5,85 m2 i była przystosowana do montażu pałąków i brezentowej plandeki.
Od 1956 roku liczba montowanych ciężarówek stopniowo się zmniejszała. Produkcję zakończono w 1959 roku. Ogólna produkcja zamknęła się liczbą 17.497 sztuk. Lublin 51 nie mógł wytrzymać konkurencji z produkowanym od 1948 r. w Starachowicach Starem 20 i później Starem 21 ze względu na mniejszą ładowność, nieprzystosowaną do polskich dróg sprawność układu napędowego i nieco przestarzałą już konstrukcję.
Nasz Lublin 51 (rocznik 1958, a więc z końcowego etapu produkcji) trafił do Radomia z Mysłowic. Wypatrzyłem go w internecie w portalu aukcyjnym Allegro, gdzie oferowany był do sprzedaży przez komis samochodowy. Znalazł się tam po ponad 40. latach pracy i to dosyć ciężkiej, ponieważ użytkowany był w zakładzie kamieniarskim, znajdującym się... nomen omen przy ulicy Cmentarnej w Rybniku, o czym świadczy napis na drzwiach szoferki. Auto w komisie spędziło dwa lata i zdążyło już trochę zarosnąć chwastami Właściciel komisu i samochodu zarazem spytany, czy miał jeszcze nadzieję na jego sprzedaż, odparł, że z powodu braku zainteresowania myślał o przekazaniu ciężarówki na rzecz ...Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. No cóż cel szczytny, ale nie wiadomo, jaki byłby dalszy los samochodu. Tak więc nasza oferta pojawiła się we właściwym czasie i teraz Lublinek stoi w naszym skansenie i czeka na zasłużony remont, bo na zasłużonej emeryturze już jest. A w niedalekiej przyszłości będzie częścią kolekcji pojazdów mechanicznych, których kilka już w muzeum garażuje.

Grzegorz Ziółek, pracownik Działu Inwentaryzacji, Dokumentacji i Konserwacji Zbiorów w MWR. Opiekun eksponatów z zakresu sztuki ludowej, m.in. ceramiki toczonej i figuralnej, rzeźby i płaskorzeźby w drewnie, kowalstwa artystycznego, obrazów. Z racji wykształcenia miłośnik motoryzacji zarówno dzisiejszej, jak i tej starszej.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

×

Drogi Użytkowniku!

Administratorem Twoich danych jest Muzeum Wsi Radomskiej z siedzibą przy ulicy Szydłowieckiej 30 w Radomiu, zarejestrowanym w Rejestrze Instytucji Kultury prowadzonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pod numerem RIK/21/99 NIP 796-007-85-07.   Nasz e-mail to  muzeumwsi@muzeum-radom.pl, a numer telefonu 48 332 92 81. Z Inspektorem Ochrony Danych (IOD) skontaktujesz się mailem iod@rodo-radom.pl

Co do zasady Twoje dane zbieramy wyłącznie w celach związanych ze statutowymi zadaniami MUZEUM. Przetwarzamy Twoje dane zgodnie z prawem: w przypadku gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze, wykonania umowy oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym. Zawsze prosimy Cię o podanie tylko takiego zakresu danych, jaki jest niezbędny do realizacji naszych celów:

gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie; katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów; przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych; zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody; urządzanie wystaw stałych i czasowych; organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych; prowadzenie działalności edukacyjnej; popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę; udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji; prowadzenie działalności wydawniczej, prowadzenie strony www, w tym zakresie serwisów, które poprawiają jakość naszej pracy i poziom oferowanych usług.  

W trosce o bezpieczeństwo zasobów Muzeum informujemy Cię, że będziemy monitorować siedzibę Muzeum z poszanowaniem Twojej ochrony do prywatności. W tym wypadku będziemy działać w oparciu o przepisy prawa i w celu wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

Nie będziemy przekazywać Twoich danych poza Polskę, ale możemy udostępnić je podmiotom, które wspierają nas wypełnianiu naszych zadań. Działamy w tym przypadku w celu wypełnienia obowiązków prawnych, które na nas spoczywają oraz w związku z wykonaniem zadań realizowanych w interesie publicznym.

Twoje dane będziemy przetwarzać w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w naszym kraju, tak długo, jak przetwarzanie jest  niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze; także w związku z realizacją zadań publicznych oraz do momentu ustania przetwarzania w celach planowania związanego z organizacją funkcjonowania Muzeum.

Przysługuje Ci prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz, w zależności od podstawy przetwarzania danych osobowych, także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania oraz prawo do ich przenoszenia i usunięcia.

Jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie zgody, masz prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie, jednak bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.

Przysługuje Ci również prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, gdy uznasz, że przetwarzanie Twoich danych osobowych narusza przepisy prawa.

Podanie danych osobowych jest obligatoryjne w oparciu o przepisy prawa; w pozostałym zakresie dobrowolne, ale odmowa ich podania może uniemożliwić podjęcie współpracy, realizację umowy czy usługi.

Szczegółowe zasady ochrony Twojej prywatności znajdują się w naszej Polityce Prywatności i Polityce Cookies.

Administrator Danych Osobowych .