Zamknij

Czyli co pijano na wsi

Czyli co pijano na wsi

Spragnionemu człowiekowi nie można było odmówić wody, dzieci przepadały za mlekiem prosto od krowy, a kwas chlebowy stanowił świetne orzeźwienie podczas upalnych żniw. Wiosną pozyskiwano sok z brzozy, który można było poddać procesowi fermentacji, otrzymując napój musujący zwany „kwasem”. Kawa i herbata szybko zyskały uznanie na polskich stołach, chociaż na wsi powszechniej pijano kawę zbożową, która była tańszym zamiennikiem prawdziwej kawy. Do picia idealnie nadawały się również przetwory z owoców, takie jak soki czy kompoty.

Gospodynie domowym sposobem robiły soki z wiśni, malin, jagód, porzeczek. Do wyrobu służyły szklane gąsiory i litrowe butelki, w których owoce przesypywano cukrem i zostawiano na jakiś czas. Do uzyskania soku z jeżyn lub jagód dobrze sprawdzała się metoda parowania, która nie wymagała specjalnego sprzętu. Na dnie kociołka układano odwrócony talerz, na nim ustawiano emaliowaną misę, a na dno wlewano wrzątek. Na nałożoną na garnek podwójnie złożoną gazę nakładano owoce i posypywano cukrem – tak przygotowany kociołek przykrywano i stawiano na ogień. Soków owocowych można było używać do zabarwiania wódki, słodzenia gotowanych kasz, a sok malinowy stosowano w celach leczniczych jako dodatek do herbaty.

Kompoty z kwaśnych owoców i warzyw, takich jak wiśnie czy rabarbar, były świetnym orzeźwieniem podczas upalnych żniw i innych prac gospodarskich. Słoiki z kompotem poddane pasteryzacji i trzymane w spiżarni urozmaicały zimowy jadłospis.

Domowym sposobem przygotowywano również napoje z moszczu, czyli świeżo wyciśniętego soku z owoców. Moszcz otrzymywano poprzez rozgniecenie owoców w młynku lub gniotowniku i przepuszczenie przez prasę. Gdy nie posiadano młynka, owoce miażdżono w kamiennym lub drewnianym pojemniku przy użyciu tłuczka. Soki takie można było w miarę potrzeb dosłodzić lub rozcieńczyć, a mętne wyklarować.

Pasteryzacja miała na celu utrwalenie przetworów i zniszczenie drobnoustrojów powodujących psucie się produktów. Sprzęt potrzebny do przeprowadzenia procesu pasteryzacji składał się z kociołka lub większego garnka, dziurkowanego wkładu na dno oraz słoi lub butelek.

Po II wojnie światowej na wieś w szerszym zakresie zaczęły docierać wszelakie napoje oferowane przez przemysł spożywczy – lemoniady, oranżady, syropy owocowe i kompoty, chociaż wiele gospodyń nadal chętnie sporządzało własne przetwory z owoców dostarczanych przez sad. Z czasem możliwość zakupu gotowych napojów znacząco zmniejszyła produkcję kompotów i soków owocowych w domowym gospodarstwie.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

×

Drogi Użytkowniku!

Administratorem Twoich danych jest Muzeum Wsi Radomskiej z siedzibą przy ulicy Szydłowieckiej 30 w Radomiu, zarejestrowanym w Rejestrze Instytucji Kultury prowadzonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pod numerem RIK/21/99 NIP 796-007-85-07.   Nasz e-mail to  muzeumwsi@muzeum-radom.pl, a numer telefonu 48 332 92 81. Z Inspektorem Ochrony Danych (IOD) skontaktujesz się mailem iod@rodo-radom.pl

Co do zasady Twoje dane zbieramy wyłącznie w celach związanych ze statutowymi zadaniami MUZEUM. Przetwarzamy Twoje dane zgodnie z prawem: w przypadku gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze, wykonania umowy oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym. Zawsze prosimy Cię o podanie tylko takiego zakresu danych, jaki jest niezbędny do realizacji naszych celów:

gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie; katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów; przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych; zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody; urządzanie wystaw stałych i czasowych; organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych; prowadzenie działalności edukacyjnej; popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę; udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji; prowadzenie działalności wydawniczej, prowadzenie strony www, w tym zakresie serwisów, które poprawiają jakość naszej pracy i poziom oferowanych usług.  

W trosce o bezpieczeństwo zasobów Muzeum informujemy Cię, że będziemy monitorować siedzibę Muzeum z poszanowaniem Twojej ochrony do prywatności. W tym wypadku będziemy działać w oparciu o przepisy prawa i w celu wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

Nie będziemy przekazywać Twoich danych poza Polskę, ale możemy udostępnić je podmiotom, które wspierają nas wypełnianiu naszych zadań. Działamy w tym przypadku w celu wypełnienia obowiązków prawnych, które na nas spoczywają oraz w związku z wykonaniem zadań realizowanych w interesie publicznym.

Twoje dane będziemy przetwarzać w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w naszym kraju, tak długo, jak przetwarzanie jest  niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze; także w związku z realizacją zadań publicznych oraz do momentu ustania przetwarzania w celach planowania związanego z organizacją funkcjonowania Muzeum.

Przysługuje Ci prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz, w zależności od podstawy przetwarzania danych osobowych, także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania oraz prawo do ich przenoszenia i usunięcia.

Jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie zgody, masz prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie, jednak bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.

Przysługuje Ci również prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, gdy uznasz, że przetwarzanie Twoich danych osobowych narusza przepisy prawa.

Podanie danych osobowych jest obligatoryjne w oparciu o przepisy prawa; w pozostałym zakresie dobrowolne, ale odmowa ich podania może uniemożliwić podjęcie współpracy, realizację umowy czy usługi.

Szczegółowe zasady ochrony Twojej prywatności znajdują się w naszej Polityce Prywatności i Polityce Cookies.

Administrator Danych Osobowych .