Zamknij

Władysław Berus

Garncarz i ceramik z Mroczkowa

Władysław Berus urodził się w Mroczkowie dn. 22 marca 1935 roku. Ojciec zajmował się uprawą roli w rodzinnym gospodarstwie i nikt z najbliższych czy dalszych krewnych nie przejawiał żadnych ciągot ku sztuce. Także Władysław wybrał zajęcie techniczne – podjął pracę w znajdującej się w najbliższym sąsiedztwie cegielni w Sołtykowie, gdzie był wypalaczem wyrobów ceramicznych. Mając dostęp do dobrego materiału i pracując, jak określił – „na piecu” – wykonał dla siebie kilka doniczek. Ponieważ okazały się udane, wykonał następne, które sprzedał kolegom z pracy. I tak już się zaczęło…

Szybko znaleźli się chętni na kolejne naczynia, zaś pan Władysław postanowił samodzielnie zgłębić dalsze tajniki rzemiosła, eksperymentując ze szkliwem. Klientów przybywało, wyroby podobały się i w którymś momencie, ok. 1975 roku, Władysław Berus zajął się także ceramiczną rzeźbą. Zgłosił się do regionalnego konkursu ludowej sztuki sakralnej organizowanego przez stowarzyszenie Civitas Christiana w Kielcach. Odtąd uczestniczy w nich corocznie, zbierając wyróżnienia i nagrody. Zdecydował się też na udział w konkursie ogólnopolskim – w roku 1986 w Muzeum na Majdanku odbyła się wystawa sztuki ludowej na temat „Przeciw wojnie”, gdzie otrzymał cenione przez siebie wyróżnienie za ceramiczne rzeźby.

W swym gospodarstwie w Mroczkowie na niewielkim podwórku dobudował do ceglanego budynku gospodarczego malutką pracownię z pustaków, z opalanym drewnem piecem do wypału ceramiki. Po czym, około 1990 roku objawiła się druga pasja Władysława Berusa – rzeźba w drewnie. Początkiem było wykonanie krucyfiksu z Ukrzyżowanym do wznoszonego właśnie miejscowego kościoła parafialnego p. w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, drugi taki krzyż Berus ofiarował proboszczowi Antoniemu Kochanowskiemu na plebanię. Potem jeszcze do kościoła wyrzeźbił Chrystusa Frasobliwego. Wprawdzie, jak wspomina, debiut rzeźbiarski na konkursie w Civitas Christiana nie był sukcesem, a nawet odradzano mu drewno – „ty jesteś dobry w ceramice”, powiedziano mu w jury, jednak rzeźbić próbował nadal. „Tym się kierowałem, że na glinę mniej kupców, raz do roku tylko jarmark w Iłży i wtedy nie jest jałowo, bo coś dają za samo uczestnictwo, a potem, to z gliny gorzej robić, trudniej. Człowiek się narobi a może się nie udać w piecu. Drewno pewniejsze”.

Prace Berusa przedstawiają głównie postaci świętych, zwierzęta i ptaki. Mają rozpoznawalne, charakterystycznie opracowane szczegóły z wyraźnym acz stylizowanym zaznaczeniem form anatomicznych. Z drobnymi rytami sąsiadują cięcia głębokie, szybkie. Rzeźby są w większości malowane lub podmalowywane, i tu charakterystyczne są linie lub cętki na drewnie, białe, szare lub w bardziej wyrazistym kolorze.

Dziś tematyka jego prac jest niezwykle bogata. Pan Władysław najchętniej wypowiada się w tematach o treści religijnej i obrzędowej, ale wytwarza także zabawki z gliny i drewna. Rzeźby Władysława Berusa cieszą się powodzeniem na wystawach, festynach i kiermaszach sztuki ludowej nie tylko w regionie świętokrzyskim, są oceniane bardzo wysoko i nagradzane. Przed rokiem 2000 wstąpił do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jego świątki, anioły i ptaki znajdują się w m. in. w Muzeum Narodowym w Kielcach i w Muzeum Zabawkarstwa, w Muzeum Wsi Kieleckiej, w Muzeum Wsi Radomskiej. Są też „porozwłóczone po świecie, jak się kto trafi” – relacjonuje. Na przykład kolekcjoner i właściciel galerii w San Francisco („jak mnie tu znalazł, to nie wiem”) kupił dwa drewniane jastrzębie.

Duża szara teczka pełna dyplomów, którą chętnie prezentuje pan Berus, stanowi kompletne archiwum jego aktywności. Przytoczmy więc kilka istotniejszych wydarzeń:

  • 1989 – pierwsza nagroda w dziedzinie ceramiki w XVI Konkursie Współczesnej Ludowej Sztuki Sakralnej w Kielcach
  • 1993 – udział w wystawie „Błogosławiona Kinga – księżna i zakonnica” w Starym Sączu, trzy glazurowane rzeźby ceramiczne
  • 1995 – nagroda specjalna dyrektora Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach oraz pierwsza nagroda w XXII Konkursie Ludowej Sztuki Religijnej, w kategorii ceramiki
  • 1997 – wyróżnienie w kategorii rzeźby ceramicznej w konkursie „Święty Wojciech” zorganizowanym przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
  • 1997 – udział w konkursie „Ptaki – ptaszki – ptaszyska” zorganizowanym przez Fundację „Cepelia” i Krajową Komisję Artystyczną i Etnograficzną w Krakowie
  • 1999 – udział w ogólnopolskim konkursie o tematyce „Jan Paweł II”
  • 2000 – honorowa nagroda specjalna w konkursie na milenijną szopkę bożonarodzeniową w Gdańsku, otrzymana za „warsztat, siłę wyrazu artystycznego, formalną inwencję”
  • 2001 – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w konkursie „Życie i dzieło księdza Kardynała Wyszyńskiego w sztuce ludowej” zorganizowanym przez STL w Radomiu
  • 2001 – udział w II konkursie na rzeźbę ludową „Anioły, diabły, ptaki i muzykanci”
  • 2002 – wyróżnienie w konkursie rzeźby „Wszyscy Święci” w Łodzi
  • 2006 – pierwsze miejsce w konkursie „Ocalić okruchy tradycji” zorganizowanym przez WDK w Kielcach.

Ostatnio, w październiku 2009 roku, Władysław Berus złożył prace na trzy konkursy równocześnie: tradycyjnie do Civitas Christiana, do Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach oraz na konkurs ogólnokrajowy „Pamiątka z Polski” zorganizowany przez Fundację Polska Sztuka i Rękodzieło „Cepelia”. Na ten ostatni przygotował trzy propozycje: ceramicznego gwiżdżącego białego kogucika, takąż Babę Jagę, biskwitową o oszczędnych akcentach barwnych na pasiastej zapasce, oraz drewnianego ptaszka z rozłożonymi skrzydłami.Następców Władysław Berus nie widzi. Dzieci, których wraz z żoną Wacławą wychował troje – „wykształcone, jedno nauczyciel, jedno po politechnice, gdzie się w glinie babrać…” Ale może któreś z pięciorga wnucząt poczuje artystyczne powołanie?

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

×

Drogi Użytkowniku!

Administratorem Twoich danych jest Muzeum Wsi Radomskiej z siedzibą przy ulicy Szydłowieckiej 30 w Radomiu, zarejestrowanym w Rejestrze Instytucji Kultury prowadzonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pod numerem RIK/21/99 NIP 796-007-85-07.   Nasz e-mail to  muzeumwsi@muzeum-radom.pl, a numer telefonu 48 332 92 81. Z Inspektorem Ochrony Danych (IOD) skontaktujesz się mailem iod@rodo-radom.pl

Co do zasady Twoje dane zbieramy wyłącznie w celach związanych ze statutowymi zadaniami MUZEUM. Przetwarzamy Twoje dane zgodnie z prawem: w przypadku gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze, wykonania umowy oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym. Zawsze prosimy Cię o podanie tylko takiego zakresu danych, jaki jest niezbędny do realizacji naszych celów:

gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie; katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów; przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych; zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody; urządzanie wystaw stałych i czasowych; organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych; prowadzenie działalności edukacyjnej; popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę; udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji; prowadzenie działalności wydawniczej, prowadzenie strony www, w tym zakresie serwisów, które poprawiają jakość naszej pracy i poziom oferowanych usług.  

W trosce o bezpieczeństwo zasobów Muzeum informujemy Cię, że będziemy monitorować siedzibę Muzeum z poszanowaniem Twojej ochrony do prywatności. W tym wypadku będziemy działać w oparciu o przepisy prawa i w celu wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

Nie będziemy przekazywać Twoich danych poza Polskę, ale możemy udostępnić je podmiotom, które wspierają nas wypełnianiu naszych zadań. Działamy w tym przypadku w celu wypełnienia obowiązków prawnych, które na nas spoczywają oraz w związku z wykonaniem zadań realizowanych w interesie publicznym.

Twoje dane będziemy przetwarzać w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w naszym kraju, tak długo, jak przetwarzanie jest  niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze; także w związku z realizacją zadań publicznych oraz do momentu ustania przetwarzania w celach planowania związanego z organizacją funkcjonowania Muzeum.

Przysługuje Ci prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz, w zależności od podstawy przetwarzania danych osobowych, także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania oraz prawo do ich przenoszenia i usunięcia.

Jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie zgody, masz prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie, jednak bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.

Przysługuje Ci również prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, gdy uznasz, że przetwarzanie Twoich danych osobowych narusza przepisy prawa.

Podanie danych osobowych jest obligatoryjne w oparciu o przepisy prawa; w pozostałym zakresie dobrowolne, ale odmowa ich podania może uniemożliwić podjęcie współpracy, realizację umowy czy usługi.

Szczegółowe zasady ochrony Twojej prywatności znajdują się w naszej Polityce Prywatności i Polityce Cookies.

Administrator Danych Osobowych .