W Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu zakończył się cykl edukacyjnych warsztatów rękodzielniczych, zorganizowanych wspólnie przez Muzeum Wsi Radomskiej oraz Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Spotkania, które odbywały się jesienią 2025 roku, miały charakter edukacyjny służyły zachowaniu lokalnych tradycji, przekazywaniu wiedzy o rzemiośle ludowym oraz budowaniu szacunku dla pracy twórców ludowych.
W ramach cyklu uczestnicy mieli okazję wziąć udział w dwóch wyjątkowych blokach zajęć: warsztatach wykonywania lalek iłżeckich, prowadzonych przez twórczynię ludową Stanisławę Głowacką, oraz warsztatach wikliniarskich, które poprowadził Grzegorz Gordat – wikliniarz młodego pokolenia i prezes Radomskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Podczas zajęć uczestnicy poznawali tradycyjne techniki rękodzielnicze, historię lokalnego rzemiosła i kulturę ludową regionu radomskiego. Warsztaty odbywały się w kameralnych, dziesięcioosobowych grupach, co sprzyjało wymianie doświadczeń i bezpośredniemu kontaktowi z mistrzami tradycji.
Warsztaty wykonywania lalek iłżeckich
Warsztaty odbyły się 14 i 21 września 2025 r. w Ośrodku Edukacji Muzealnej Muzeum Wsi Radomskiej. Uczestnicy poznali historię lalek z Iłży i działalność spółdzielni „Chałupnik”, inspiracje kulturą ludową i literaturą, a także samodzielnie wykonali własne lalki – kompletując strój, fryzurę i ozdoby.
Zajęcia prowadziła Stanisława Głowacka, twórczyni ludowa z Iłży, hafciarka i kontynuatorka tradycji lalek iłżeckich. Od ponad czterdziestu lat aktywnie działa na rzecz zachowania dziedzictwa kultury ludowej wsi iłżeckiej. Specjalizuje się w hafcie, koronce, szydełkowaniu oraz wytwarzaniu lalek iłżeckich – ręcznie robionych figurek w tradycyjnych strojach ludowych, które przez lata stanowiły symbol regionu i były znakiem rozpoznawczym spółdzielni „Chałupnik” i Cepelii.
Artystka uczestniczy w licznych jarmarkach i wystawach, prowadzi warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Współpracuje z Muzeum Wsi Radomskiej oraz Towarzystwem Promocji i Ochrony Zawodów Ginących. Jej działalność łączy wysoki poziom artystyczny z misją edukacyjną, mającą na celu podtrzymywanie regionalnej tożsamości i przekazywanie wiedzy kolejnym pokoleniom.
Warsztaty wikliniarskie
Drugi blok warsztatów – poświęcony wikliniarstwu – odbył się 5 i 12 października 2025 r.
Zajęcia poprowadził Grzegorz Gordat, wikliniarz i twórca ludowy młodego pokolenia, stypendysta Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi w dziedzinie plecionkarstwa.
Uczestnicy poznali tradycje wikliniarstwa w regionie radomskim, sposoby przygotowania wikliny do pracy, podstawowe sploty oraz wykonali wiklinowy kosz z pałąkiem – tzw. „kosz na grzyby”.
Grzegorz Gordat specjalizuje się w tradycyjnej technice żebrowo-krzyżowej, charakterystycznej dla południowego Mazowsza. Wytwarza m.in. rzadko spotykane „kabłącoki” – kosze typowe dla wsi Lucimia w gminie Przyłęk, których technikę przejął od rodziny i dziś jest jej jedynym kontynuatorem.
Artysta aktywnie działa na rzecz ochrony i promocji dziedzictwa rzemiosła wiejskiego, współpracując z muzeami, uczelniami i fundacjami (m.in. Muzeum Wsi Radomskiej, Fundacją Serfenta, ASP w Krakowie, SGGW). Prowadzi także sekcję wikliniarską w Młodzieżowym Domu Kultury w Dęblinie. Jego misją jest popularyzacja plecionkarstwa jako elementu narodowego dziedzictwa i ważnego narzędzia edukacji kulturowej.
Podsumowanie i podziękowania
Zwieńczeniem cyklu była dzisiejsza, ostatnia odsłona warsztatów.
Wspólna praca nad tradycyjnymi wyrobami stała się okazją do spotkania z żywą tradycją, wymiany doświadczeń oraz budowania międzypokoleniowych więzi.
Serdeczne podziękowania kierujemy do:
-
Dyrekcji Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi – za współorganizację wydarzenia i wsparcie w realizacji projektu,
-
Stanisławy Głowackiej i Grzegorza Gordata – za niezwykłe zaangażowanie, pasję i dzielenie się wiedzą,
-
Marii Ostrowskiej ze Stowarzyszenia Aktywni na Targowej w Skaryszewie – za przygotowanie poczęstunku, który towarzyszył uczestnikom w trakcie zajęć.
Cykl warsztatów stał się nie tylko okazją do nauki praktycznych umiejętności, lecz także do bezpośredniego kontaktu z mistrzami kultury ludowej i ich uczniami – kontynuatorami tradycji.
Koncepcja i koordynacja warsztatów: Anna Ziółek
Projekty graficzne: Marcin Kucewicz
Fotorelacja: Sebastian Klochowicz
Współorganizatorem warsztatów jest Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.
