Topienie Marzany i wnoszenie wiosny do muzealnych chałup – tak wygląda Powitanie Wiosny w Muzeum Wsi Radomskiej. Prawie 1,5 tysiąca dzieci ze szkół z Radomia i okolic w ciągu trzech dni: 19, 20 i 21 marca bierze udział w ludowych obrzędach związanych z rozpoczynającą się nową porą roku - WIOSNĄ.
Wywodzące się z dawnych wierzeń i tradycji obrzędy związane z powitaniem wiosny, dziś przybierają formę radosnych, kolorowych dziecięcych zabaw.
Powitanie Wiosny w Muzeum Wsi Radomskiej to bardzo wesoła, barwna i kolorowa lekcja ludowej tradycji. Najmłodsi, którzy w tym czasie odwiedzają skansen poznają dawne obyczaje i obrzędy związane z pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny. Wydarzenie organizowane jest w czasie, gdy rozpoczyna się ta najbardziej zielona, kolorowa pora roku - 20 marca to początek astronomicznej wiosny, a 21 marca to początek kalendarzowej wiosny.
Program obchodów tego dnia jest bardzo bogaty. Dzieci najpierw w muzealnym Amfiteatrze prezentują wykonane przez siebie kukły, a za „najpiękniejszą” otrzymują dyplomy i nagrody. Uczestników witała i dyplomy wręczała Pani Ilona Jaroszek dyrektor Muzeum Wsi Radomskiej
Podczas plenerowej imprezy prezentowana jest opowieść o dawnych tradycjach i obrzędach związanych z pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny we wsiach regionu radomskiego. O tym opowiedziała Aleksandra Żytnicka etnolog Muzeum Wsi Radomskiej. Posłuchajcie, jak to kiedyś bywało…
Z Amfiteatru uczestnicy w barwnym korowodzie udają się nad staw. Tam odbywa się główny punkt programu, czyli oczywiście topienie Marzany i wnoszenie wiosny do muzealnych chałup. A wszystko to przy muzyce i śpiewie kapeli ludowej.
Następnie uczestnicy otrzymują „bocianie łapy” z ciasta i radośnie przyzywają boćki. Każda z grup wynosi na przód „gaik maik” i ponownie w barwnym korowodzie kolejno do zagród: Alojzów, Kłonówek, Chomentów, wprowadza wiosnę do wsi, śpiewając radosne piosenki! Ze względu na duże zainteresowanie w tym roku Powitanie Wiosny trwa trzy dni!
A skąd ta tradycja?
W czasach naszych przodków pożegnanie mroku zimy i nadejście tego co nowe świętowały całe wiejskie społeczności. Radowano się z odrodzenia przyrody oraz nadejścia wraz ze słońcem nowej nadziei. Od zawsze tym wyjątkowym rytuałom towarzyszyła nieodłączna muzyka! Podczas tegorocznego powitania wiosny w Muzeum Wsi Radomskiej tradycyjne melodie rozbrzmiewały dzięki wspaniałym Muzykantkom: Marii Siwiec, Katarzynie Zedel, i Katarzynie Rosik. Śpiew gwarą i gra na tradycyjnych instrumentach ludowych sprawiły, że wiosenne obrzędy nabrały autentyczności i na pewno na długo zostaną zapamiętane przez wszystkich uczestników powitania wiosny w Muzeum Wsi Radomskiej.
Maria Siwiec – jedna z najlepszych śpiewaczek na arenie polskiej muzyki tradycyjnej, najmłodsza spośród członkiń z zespołów ludowych Zakukała Kukawecka (1977–2012) i Gołcunecki (od 2012 roku do dziś). Pamięta dawne zwyczaje, pieśni i najlepszych muzykantów w okolicy. Jest świetną nauczycielką muzyki swojego regionu, nie tylko dla młodych śpiewaków i śpiewaczek, ale również dla instrumentalistów, którzy uczą się od niej między innymi melodii mazurkowych, do których można wyśpiewać przyśpiewki. Uhonorowana I nagrodą na Mazowieckim Przeglądzie Folkloru w ramach 55. Dni Kolbergowskich w Przysusze, w 2014. W 2014 r. uzyskała stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach którego przeprowadziła warsztaty śpiewu tradycyjnego w kilku miastach Polski – w tym też w Radomiu – a także w rodzinnych Gałkach. W 2015 roku za zasługi dla kultury ludowej została uhonorowana nagrodą ministra kultury, im. Oskara Kolberga. Jej płyta „Maria Siwiec – śpiewaczka z Gałek Rusinowskich” otrzymała I nagrodę PR Dwójka w konkursie Folkowy Fonogram Roku 2017.
Katarzyna Zedel – muzykantka i twórczyni instrumentów, etnomuzykolożka, kulturoznawczyni, pasjonatka chorału gregoriańskiego, śpiewaczka Scholi Mulierum Silesiensis, współpracuje ze Scholą Węgajty. Jako artystka i koordynator wydarzeń artystycznych współpracuje z Warsztatami Kultury w Lublinie i Fundacją Wszystkie Mazurki Świata, animuje działania w Szydłowieckiej Szkole Tradycji. Od 2008 roku jest uczennicą wiejskich muzykantów, m.in. skrzypków: Jana Gacy (Radomskie), Stanisława Głaza i Leona Krzosa (Lubelskie). Współtworzyła kapelę z Janem Foktem, a obecnie grywa z Janem i Czesławem Adamczykami, Wiesławą Gromadzką a także z Marią Siwiec. Grywa muzykę do posłuchu i do tańca na skrzypcach, prowadzi zajęcia edukacyjne i popularyzatorskie na temat kultury tradycyjnej i instrumentów ludowych dla dzieci i młodzieży.
Katarzyna Rosik – wykonawczyni i popularyzatorka polskiej muzyki tradycyjnej, uczennica wiejskich śpiewaków, tancerzy i muzykantów. Szczególnie jej bliska jest kultura muzyczna mikroregionu kajockiego. Od 2015 roku gra w kapeli z Katarzyną Zedel, Wiesławą Gromadzką i Martą Domachowską. Prowadzi warsztaty gry na bębenku i śpiewu oraz działania animacyjne. Jest redaktorką naczelną portalu muzykatradycyjna.pl, radną Akademii Kolberga, realizatorką strony posag.info. Członkini Stowarzyszenia Dom Tańca (Ambasada Muzyki Tradycyjnej), Towarzystwa Przyjaciół Muzyki Etnograficznego w Toruniu i Forum Muzyki Tradycyjnej. Zawodowo zajmuje się projektowaniem graficznym.
Ogłosiliśmy też KONKURS na muzealnym Facebook-u „NAJŁADNIEJSZĄ MARZANNĘ”. Już w najbliższy piątek, 22 marca na naszym profilu pojawią się zdjęcia wykonanych kukieł i poszczególnych grup, które nas odwiedziły. Marzanna, która otrzyma najwięcej tzw. „lajków” WYGRYWA! Na zwycięzców czekają atrakcyjne nagrody!
Autor: Anna Ziółek, Magdalena Gliszczyńska
Foto: Iwona Buzor, Magdalena Gliszczyńska, Sebastian Klochowicz
