Ostatnią pracą polową wykonywaną w roku była ziębla — orka mająca na celu właściwe przygotowanie gleby do zimy.
Po zasiewach zbóż ozimych i zebraniu ostatnich plonów należało przygotować rolę pod uprawy wiosenne. W tym celu wykonywano orki przedzimowe jak najgłębiej w ,,ostrą skibę". Zapewniało to zatrzymanie większej ilości wody w glebie, a także równomierne rozmieszczenie materii organicznej w całej warstwie ornej. Ważnym aspektem tego zabiegu agrotechnicznego było również dobre napowietrzenie, a także przemrożenie gleby, które z kolei przyczyniało się do lepszego jej pokruszenia, które było pożądane przy wykonywaniu prac wiosennych. Termin rozpoczęcia orek przedzimowych wyznaczał koniec wegetacji, co zazwyczaj wiązało się z wystąpieniem pierwszych przymrozków.
Narzędziem do wykonywania orki jest pług. Składa się on z jednego bądź kilku korpusów płużnych. Korpus składa się ze słupicy, która jest elementem nośnym narzędzi roboczych pługa. W zespole elementów pracujących bezpośredni w glebie znajduję się lemiesz, który odcina skibę (pas roli), od calizny (niezaoranej części pola), dodatkowo ta część mogła być doposażona w dłuto, które ułatwiało wbicie się pługa w rolę. Drugim elementem roboczym jest odkładnica, nazywana również odkładnią, a jej zadaniem polega na odwróceniu skiby i ułożeniu jej w bruździe. Może ona być jednolita lub dzielona i wtedy przednia jej część nazywana jest piersią a tylna odkładnią zasadniczą. Pług mógł być również wyposażony dodatkowo w części ułatwiające i poprawiające jakość orki taki jak np. ścinacze, przedpłużki, kroje czy dodatkowe listwy na odkładni.
Pługi do wykonywania ziębli różniły się od siebie konstrukcyjnie. Początkowo były to wyłącznie jednoskibowce, ciągnięte przez konie lub woły. Mogły one być zarówno koleśne, jak i bezkoleśne. Ich następcami był ,,skibowce" składające się z dwóch korpusów, a do ich ciągnięcia używane były konie. Wraz z rozwojem techniki pojawiły się pługi motorowe oraz maszyny przystosowane do agregowania z ciągnikami rolniczymi. Pługi różniły się od siebie również typami lemieszy i odkładnic (deskowe, śrubowe, ażurowe). To, rzecz jasna, tylko wybrane przykłady klasyfikacji, ponieważ jest ich znacznie, znacznie więcej. Przykłady pługów wykorzystywanych na Ziemi Radomskiej zgromadziło w swej kolekcji Muzeum Wsi Radomskiej, a można będzie je podziwiać na wystawie poświęconej maszynom rolniczym.
Orka przedzimowa kończyła prace polowe i pozwalała ziemi odpocząć aż do wiosny, by ta zregenerowana mogła wydać obfite plony.
Bibliografia
Bartyś J., Początki mechanizacji rolnictwa polskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966.
Wieś i rolnictwo w Polsce Ludowej, Poznań 1990.
Wójcicki M., Maszyny i narzędzia rolnicze, Warszawa 1951.
