W ostatnich dniach kolekcję autarkicznej techniki rolniczej w Muzeum Wsi Radomskiej wzbogacił pojazd transportowy gospodarczy SAM o bardzo oryginalnej konstrukcji.
Został ofiarowany w darze przez syna nieżyjącego już konstruktora ze wsi Żdżanne w powiecie krasnostawskim. Twórca maszyny zajmuje poczesne miejsce wśród poznanych w toku muzealnych badań rolników, którzy działali twórczo wbrew wszelkim ograniczeniom systemowym doby PRL-u, wyposażając swe gospodarstwa w niezbędne sprzęty. Absolwent szkoły podchorążych, wcielony w 1939 roku do artylerii, ostatecznie osiadł w rodzinnym gospodarstwie, pracując równocześnie w zakładach lotniczych w Świdniku, później w Państwowej Straży Pożarnej w Krasnymstawie. Z czasem poświęciwszy się wyłącznie gospodarstwu, w latach 60. ub. wieku zaczął je wyposażać we własnoręcznie budowane maszyny i narzędzia. Jego dziełem były: pierwszy we wsi wóz konny na kołach gumowych, trak napędzany silnikiem elektrycznym (wykorzystywany usługowo), młocarnia, kopaczka do ziemniaków, młynek zbożowy, przenośnik taśmowy, śrutownik, betoniarka, wreszcie dwa ciągniki i pojazd transportowy, który obecnie prezentujemy. Przerobił także snopowiązałkę Deering na dwukonną, używając do podparcia przodka dwukółki z taczanki rosyjskiej. W kuźni wykonywał na zamówienie pługi i inne narzędzia rolnicze, podkuwał konie.
Pojazd powstał w roku 1974. Jest zbudowany w konstrukcji samonośnej, w postaci jednorodnej klatki przestrzennej spawanej z kątowników, na którą składa się część przednia ze stelażem kabiny i wbudowanymi wspornikami zespołów napędowych oraz część tylna, czyli stelaż skrzyni ładunkowej ze wspornikami tylnej osi. Jest to rozwiązanie unikatowe wśród poznanych konstrukcji autarkicznych, nie znajduje także odpowiedników w porównywalnych pod względem funkcji produktach przemysłowych. Pojazd jest niewielki (długość 310 cm, szerokość 160 cm, wysokość z kabiną 170 cm), służył do zaopatrywania gospodarstwa w zielonkę na paszę i innych drobnych przewozów w miarę potrzeb. Jego konstruktor był drobnej postury, więc miejsce kierowcy nie jest dostępne dla osób wysokich i tęższych… Napęd stanowi wysokoprężny jednocylindrowy silnik S301D produkcji WSW w Andrychowie, o mocy 6,4 KM. Skrzynia biegów trójbiegowa i most napędowy pochodzą z samochodu osobowego Warszawa M20. Most jest zawieszony w przedniej części pojazdu na resorach piórowych z amortyzatorami teleskopowymi. Kierowane są koła tylne.
Pojazd jest sprawny, „na chodzie”, choć wymaga prac serwisowych – nie był uruchamiany przez 28 lat. W zbiorniku paliwa był jeszcze olej napędowy z tamtego czasu.
Ofiarodawcy serdecznie dziękujemy!
