Studenci Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prowadzili badania terenowe w Przysusze i okolicy.
W dniach 3-12 kwietnia 2014 roku, grupa studentów, doktorantów i pracowników naukowych Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przeprowadziła antropologiczne badania terenowe w Przysusze i Szydłowcu, w ramach projektu badawczego: „Praktykowanie krajobrazu kulturowego. Lokalne i regionalne wymiary zjawiska na przykładzie społeczności z południowego Mazowsza”. Zadanie polegało na dokumentacji fotograficznej oraz zapisie rozmów z mieszkańcami na tematy związane z dziedzictwem kulturowym, poczuciem tożsamości, definiowaniem i postrzeganiem lokalności oraz określeniu stosunku do lokalnego dziedzictwa kulturowego. Zdobywaniu informacji w trakcie badań terenowych służył kwestionariusz, składający się z czterech części. Pierwsza część dotyczyła rodziny, dzieciństwa oraz zwyczajów i tradycji. Złożona była z dwunastu pytań pozwalających informatorom na dość swobodną narrację na temat dzieciństwa, szkoły, pochodzenia rodziny, a także sposobu obchodzenia świąt. Druga część poruszała tematykę miejscowości i lokalności; składała się z dziewiętnastu pytań mających sprawdzić, co mieszkańcy sądzą o miejscowości, czy w ich odczuciu Przysucha i okolice są miejscami atrakcyjnymi kulturowo i turystycznie, jak wygląda życie w danej miejscowości i koegzystencja z innymi mieszkańcami. Większość pytań miała tu charakter uzupełniający, polegały one na dopytywaniu respondentów. Trzecia część kwestionariusza dotyczyła regionu i wielokulturowości, zawierała dwanaście pytań, które sprawdzały wiedzę mieszkańców na temat regionu, lokalności, kwestii religijnych oraz tego, w jakim stopniu respondenci są świadomi różnorodności kulturowej i przynależności narodowej czy religijnej. Ostatnia część zawierała dwanaście pytań dotyczących pamięci jednostki oraz pamięci miejsca. Miały za zadanie sprawdzić wiedzę i świadomość historyczną mieszkańców na temat Przysuchy i Południowego Mazowsza.
Studenci zostali podzieleni na trzy grupy: pierwsza grupa trafiła do instytucji kulturalnych w mieście, kolejna do szkół a trzecia do urzędów i stowarzyszeń. W każdej jednostce starano się zrealizować modelowy kwestionariusz i pozyskać kolejnych informatorów. Podstawowymi pojęciami wyznaczającymi ramy realizowanych badań były: lokalność, dziedzictwo, krajobraz kulturowy, pamięć i miejsca pamięci oraz wielokulturowość. Relacje z penetracji ziemi przysuskiej, ukazywały się na bieżąco na blogu: www.przysucha2014.blogspot.com. Wkładano tam ciekawe opisy prób nawiązania kontaktu z mieszkańcami, fotoeseje i fotorelacje np.„Transport ludu przysuskiego”, „Wierzenia ludu” oraz „Praca ludu”.
11 kwietnia w Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze odbyło się podsumowanie studenckiego projektu, na które przybyli mieszkańcy Przysuchy, przedstawiciele urzędów, w których pozyskiwano relacje i realizowano projektowy kwestionariusz. Efekty badań pokazano „na gorąco” w postaci humorystycznych prezentacji multimedialnych. Studenci w swoich wypowiedziach podkreślali bardzo życzliwą i gościnną postawę mieszkańców miasta i okolic, ogromną wiedzę historyczną rozmówców, zaangażowanie w działalność na rzecz lokalnej społeczności.
Pokłosiem badań terenowych mają być raporty badawcze z Przysuchy i Szydłowca (gdzie równolegle grupa 20 studentów prowadziła badania; blog: www.szydlowiec2014.blogspot.com), które prawdopodobnie zostaną przedstawione w Przysusze podczas tegorocznych Dni Kolbergowskich.
