Zamknij

Tradycyjne pisanki batikowe

Tradycyjne pisanki batikowe

Kolorowe, malowane jajko to stały symbol świat wielkanocnych. Pisanki radomskie zdobione są techniką batikową, woskiem, przy pomocy pisaka. Pisak to specjalne urządzenie, zgięta blaszka przymocowana prostopadle do patyczka. Mieszkanki naszego regionu słynęły z wykonywania przy użyciu tego specjalnego narzędzia bardzo dużej ilości pisanek.

Zwyczajowy prezent
Kultura ludowa, ta tradycyjna nie lubiła używania zbyt wielu słów. Uczucia raczej wyrażano  gestem czy podarkiem, pełnym znaczenia niż wypowiadano głośno i rozmawiano o nich. Jednym z przykładów takich działań, o charakterze zalotno – matrymonialnym było obdarowywanie kolorowymi pisankami. Jeszcze w latach 20. XX wieku, dziewczyna zainteresowana chłopcem wręczała mu podarek w postaci kolorowych pisanek, których mogło być nawet dwie kopy. Przypomnijmy, że kopa to 60 sztuk! Barwne jajka zawijano w batystową chustę, na której panna wyszywała monogram ukochanego chłopca i za pośrednictwem starszej kobiety, mężatki wręczała wybranemu kawalerowi. Była to deklaracja uczuć, na którą chłopiec odpowiadał w dniu św. Stanisława (8 maja), wręczając dziewczynie kwiecistą chustkę szalinówkę lub kolorowe wstążki. Rzecz jasna, nie każda panna potrafiła wykonać pisankę, dlatego we wsiach część starszych, bardziej uzdolnionych kobiet pracowała
w okresie przedświątecznym jako pisankarki. Stosowano w tym przypadku zwyczajową wymianę, wręczając za jedno barwne jajko dwa niepomalowane. Pisanki były także zwyczajowym prezentem wręczanym chrześniakom przez matki chrzestne i dyngusiarzom, którzy wypraszali prezenty w lany poniedziałek.
Technika pisania
Dziś nazwa pisanka używana jest powszechnie na określenie każdego kolorowego jajka. Prawidłowo powinno się jednak odnosić to nazewnictwo tylko do tych jaj, które ozdobione są wzorem wyrysowanym woskiem pszczelim na jajku następnie ufarbowanych. Pisanka radomska jest dwubarwna, czyli na kolorowym tle widoczny jest wzór w naturalnym kolorze jajka. Najczęstsze motywy wzoru odwołują się do świata natury. To gwiazdki, gałązki, rozetki. Do farbowania używano naturalnych barwników roślinnych: łupin cebuli, kory olchy, czy orzecha włoskiego lub kiełkującego owsa. Dawne pisanki miały więc kolor żółto – brązowy, czarny lub zielony.
Wykonanie:
1. Przygotowujemy wydmuszkę.
2. Rozgrzewamy pisak nad płomieniem świecy. Rozgrzany pisak kilkakrotnie wbijamy w wosk, następnie jeszcze raz podgrzewamy.
3. Pewnym ruchem rysujemy wzór.
4. Wkładamy pisankę do naczynia z ciepłym barwnikiem, aby ufarbować jajko
5. Wyjmujemy jajko, lekko osuszamy i podgrzewamy (można użyć suszarki do włosów), ciepły wosk łatwo zetrzemy ręcznikiem papierowym. Teraz możemy już cieszyć się tradycyjną, radomską pisanką.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

×

Drogi Użytkowniku!

Administratorem Twoich danych jest Muzeum Wsi Radomskiej z siedzibą przy ulicy Szydłowieckiej 30 w Radomiu, zarejestrowanym w Rejestrze Instytucji Kultury prowadzonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pod numerem RIK/21/99 NIP 796-007-85-07.   Nasz e-mail to  muzeumwsi@muzeum-radom.pl, a numer telefonu 48 332 92 81. Z Inspektorem Ochrony Danych (IOD) skontaktujesz się mailem iod@rodo-radom.pl

Co do zasady Twoje dane zbieramy wyłącznie w celach związanych ze statutowymi zadaniami MUZEUM. Przetwarzamy Twoje dane zgodnie z prawem: w przypadku gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze, wykonania umowy oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym. Zawsze prosimy Cię o podanie tylko takiego zakresu danych, jaki jest niezbędny do realizacji naszych celów:

gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie; katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów; przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych; zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody; urządzanie wystaw stałych i czasowych; organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych; prowadzenie działalności edukacyjnej; popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę; udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji; prowadzenie działalności wydawniczej, prowadzenie strony www, w tym zakresie serwisów, które poprawiają jakość naszej pracy i poziom oferowanych usług.  

W trosce o bezpieczeństwo zasobów Muzeum informujemy Cię, że będziemy monitorować siedzibę Muzeum z poszanowaniem Twojej ochrony do prywatności. W tym wypadku będziemy działać w oparciu o przepisy prawa i w celu wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

Nie będziemy przekazywać Twoich danych poza Polskę, ale możemy udostępnić je podmiotom, które wspierają nas wypełnianiu naszych zadań. Działamy w tym przypadku w celu wypełnienia obowiązków prawnych, które na nas spoczywają oraz w związku z wykonaniem zadań realizowanych w interesie publicznym.

Twoje dane będziemy przetwarzać w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w naszym kraju, tak długo, jak przetwarzanie jest  niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze; także w związku z realizacją zadań publicznych oraz do momentu ustania przetwarzania w celach planowania związanego z organizacją funkcjonowania Muzeum.

Przysługuje Ci prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz, w zależności od podstawy przetwarzania danych osobowych, także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania oraz prawo do ich przenoszenia i usunięcia.

Jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie zgody, masz prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie, jednak bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.

Przysługuje Ci również prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, gdy uznasz, że przetwarzanie Twoich danych osobowych narusza przepisy prawa.

Podanie danych osobowych jest obligatoryjne w oparciu o przepisy prawa; w pozostałym zakresie dobrowolne, ale odmowa ich podania może uniemożliwić podjęcie współpracy, realizację umowy czy usługi.

Szczegółowe zasady ochrony Twojej prywatności znajdują się w naszej Polityce Prywatności i Polityce Cookies.

Administrator Danych Osobowych .