Zamknij

Muzeum zaprasza bociany

Muzeum zaprasza bociany

Przyszła wiosna, a wraz z nią nadszedł czas powrotu bocianów z zimowisk. Ptaki rozglądają się po okolicy za dogodnym miejscem na budowę gniazda.

Przyszła wiosna, a wraz z nią nadszedł czas powrotu bocianów z zimowisk. Ptaki rozglądają się po okolicy za dogodnym miejscem na budowę gniazda.

Zespół zagród wiejskich w muzeum tworzy piękną scenerię dawnej polskiej wsi. Drewniane chałupy kryte słomą, pola i łąki, a wokół dużo wolnej przestrzeni. Bocian lubi polską wieś. Nie przeszkadza mu sąsiedztwo człowieka. Dawniej gospodarze montowali na dachach drewniane koło od wozu lub brony, aby zachęcić bociany do osiedlania się. Wierzono bowiem, że przynoszą one szczęście, zapewniają pomyślność w rodzinie, dobry urodzaj na polu. A co najważniejsze – przynoszą dzieci. Zabicie bociana ściągało nieszczęście na osobę, która tego dokonała. Obecnie w Polsce ptaki te podlegają ochronie prawnej, ale dawniej szczególnie w okresach głodu zdarzało się, że na nie polowano. Powiadano, że bocian może się zemścić za doznane krzywdy, przynosząc do ludzkiego obejścia żmiję. Nie jest to bajką, gdyż bociany żywią się także wężami. Są mięsożerne. Chętnie zjadają owady, ryby, mięczaki, płazy, gady, małe ssaki i małe ptaki. Nie wzgardzą jajami innych ptaków. Aby zapewnić sobie stały zapas pokarmu ptaki szukają miejsc w pobliżu zbiorników wodnych, kanałów, rzek, mokradeł lub wilgotnych łąk. Mogą na żerowiska latać daleko, ale wolą swoje „stołówki” widzieć z gniazda.

Wydawałoby się, że muzeum ma idealne warunki dla bocianów: sielski klimat dawnej wsi, duży otwarty teren, woda, brak linii wysokiego napięcia, no i bogato zaopatrzona stołówka. Czego więc brak? Gniazda. Rozgorzała dyskusja. Każdy coś tam wiedział o bocianie. Mity przeplatały się z logicznymi argumentami. Czasami ptaki same wybierają miejsce i budują gniazdo. Mogą to być dachy, kominy, drzewa lub wolno stojące słupy. W Polsce obecność bociana traktowana jest jako dobra wróżba, więc często gospodarze sami budują platformy licząc, że ptaki się na nich osiedlą. Rozwój elektryfikacji pomógł człowiekowi, ale niestety był problemem dla bociana. Ptaki ginęły na drutach wysokiego napięcia. Dlatego zaczęto montować na słupach energetycznych platformy, które ptaki chętnie wykorzystują na gniazda. Konstrukcja jest wykorzystywana przez wiele lat. Corocznie poprawiana może osiągnąć potężne rozmiary. Trwała więc dyskusja, które miejsce w muzeum będzie najlepsze. A tym czasem za stodołą rosła sobie spokojnie brzózka.

Pojawiły się pierwsze bociany. Decyzja zapadła. Od rana na zagrodzie z Alojzowa rozpoczęła się praca. Pracownicy przystąpili do budowy gniazda dla bociana. Wybór padł na sporych rozmiarów brzozę stojąca na pastwisku niedaleko stodoły. Najpierw należało usunąć górne gałęzie tak, aby można zamontować platformę oraz zapewnić ptakom tzw. dolot, czyli dużą wolną przestrzeń wokół gniazda. Pozostałe gałęzie zostały lekko skrócone, aby korona była foremna i zapewniała stabilność drzewa. Platformę pod gniazdo zbudowano z kilkunastu drągów, a na wierzch wrzucono gałązki wierzbowe przekładane perzem.

Trzy godziny później nad muzeum pojawił się bocian. Krążąc obserwował okolicę. Bocianie gniazdo można porównać z wieżowcem. Lokatorzy zamieszkują wszystkie piętra. Na najwyższym oczywiście rodzina bocianów, a niżej w szparach swoje gniazdka zakładają inne mniejsze ptaki: wróbel zwyczajny, mazurek i szpak; rzadziej zamieszkują je: pustułka, pójdźka, kraska, pliszka siwa, kopciuszek, kawka.

Bocian biały (Ciconia ciconia) jest gatunkiem synantropijnym. Dawno temu przystosował się do życia w środowisku przekształconym przez człowieka. Najczęściej gniazda zakładają w pobliżu siedzib ludzkich. W środowisku naturalnym ma niewielu wrogów, jednak zmiany zachodzące na wsi, w rolnictwie, rozwój miast i przemysłu powoduje spadek liczebności jego populacji. Do śmierci ptaków przyczyniają się pozostawiane przez nas śmieci, jak np. zjadane gumki recepturki lub plastikowe sznurki, które znoszone są do gniazda, a w które często zaplątują się młode. Podobnym lecz bardzo skrytym gatunkiem jest bocian czarny (Ciconia nigra). Inna jego nazwa to hajstra. Mieszka w lasach i unika otwartych przestrzeni. Oba ptaki mają odwrotny kolor upierzenia. Bocian biały jest jak sama nazwa wskazuje jest biały, a tylko końcówki skrzydeł ma czarne, natomiast hajstra jest czarna z białym brzuchem. Staropolska przypowieść ludowa mówi, że to Bóg dał bocianowi białe upierzenie, a Diabeł czarne skrzydła.

Bocian czarny nie gniazduje w muzeum, ale idąc po cichu w kierunku młyna można go spotkać łowiącego ryby w rzece. Przyrodnicze walory muzeum stwarzają dogodne warunki do zamieszkania przez oba gatunki bociana. Dzień bociana obchodzony jest 31 maja. Warto wtedy zrobić coś dobrego dla tych pięknych ptaków. Nie potrzeba wielkich czynów. Wystarczy posprzątać wokół śmieci.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020

×

Drogi Użytkowniku!

Administratorem Twoich danych jest Muzeum Wsi Radomskiej z siedzibą przy ulicy Szydłowieckiej 30 w Radomiu, zarejestrowanym w Rejestrze Instytucji Kultury prowadzonym przez Samorząd Województwa Mazowieckiego pod numerem RIK/21/99 NIP 796-007-85-07.   Nasz e-mail to  muzeumwsi@muzeum-radom.pl, a numer telefonu 48 332 92 81. Z Inspektorem Ochrony Danych (IOD) skontaktujesz się mailem iod@rodo-radom.pl

Co do zasady Twoje dane zbieramy wyłącznie w celach związanych ze statutowymi zadaniami MUZEUM. Przetwarzamy Twoje dane zgodnie z prawem: w przypadku gdy przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze, wykonania umowy oraz gdy przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym. Zawsze prosimy Cię o podanie tylko takiego zakresu danych, jaki jest niezbędny do realizacji naszych celów:

gromadzenie zabytków w statutowo określonym zakresie; katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów; przechowywanie gromadzonych zabytków, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych; zabezpieczanie i konserwację zbiorów oraz, w miarę możliwości, zabezpieczanie zabytków archeologicznych nieruchomych oraz innych nieruchomych obiektów kultury materialnej i przyrody; urządzanie wystaw stałych i czasowych; organizowanie badań i ekspedycji naukowych, w tym archeologicznych; prowadzenie działalności edukacyjnej; popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę; udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych; zapewnianie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji; prowadzenie działalności wydawniczej, prowadzenie strony www, w tym zakresie serwisów, które poprawiają jakość naszej pracy i poziom oferowanych usług.  

W trosce o bezpieczeństwo zasobów Muzeum informujemy Cię, że będziemy monitorować siedzibę Muzeum z poszanowaniem Twojej ochrony do prywatności. W tym wypadku będziemy działać w oparciu o przepisy prawa i w celu wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym.

Nie będziemy przekazywać Twoich danych poza Polskę, ale możemy udostępnić je podmiotom, które wspierają nas wypełnianiu naszych zadań. Działamy w tym przypadku w celu wypełnienia obowiązków prawnych, które na nas spoczywają oraz w związku z wykonaniem zadań realizowanych w interesie publicznym.

Twoje dane będziemy przetwarzać w oparciu o przepisy prawa obowiązujące w naszym kraju, tak długo, jak przetwarzanie jest  niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na nas jako administratorze; także w związku z realizacją zadań publicznych oraz do momentu ustania przetwarzania w celach planowania związanego z organizacją funkcjonowania Muzeum.

Przysługuje Ci prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz, w zależności od podstawy przetwarzania danych osobowych, także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania oraz prawo do ich przenoszenia i usunięcia.

Jeżeli przetwarzanie danych odbywa się na podstawie zgody, masz prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie, jednak bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem.

Przysługuje Ci również prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa, gdy uznasz, że przetwarzanie Twoich danych osobowych narusza przepisy prawa.

Podanie danych osobowych jest obligatoryjne w oparciu o przepisy prawa; w pozostałym zakresie dobrowolne, ale odmowa ich podania może uniemożliwić podjęcie współpracy, realizację umowy czy usługi.

Szczegółowe zasady ochrony Twojej prywatności znajdują się w naszej Polityce Prywatności i Polityce Cookies.

Administrator Danych Osobowych .