Muzeum upowszechnia wiedzę o życiu Oskara Kolberga, jego naukowym dorobku w dziedzinie etnografii i folklorystyki, o twórczości muzycznej oraz upamiętnia związki Kolberga z Przysuchą.
Muzeum upowszechnia wiedzę o życiu Oskara Kolberga, jego naukowym dorobku w dziedzinie etnografii i folklorystyki, o twórczości muzycznej oraz upamiętnia związki Kolberga z Przysuchą.
Muzeum gromadzi, opracowuje naukowo i eksponuje zabytki i materiały prezentujące dzieło Kolberga, zaliczane do najwybitniejszych dokonań nauki polskiej XIX wieku. Przedstawia opracowany i konsekwentnie realizowany program badań kultury ludowej ziem dawnej Rzeczypospolitej oraz jedyny tego typu zbiór źródeł i opracowań, w postaci tomów „Ludu” i „Obrazów Etnograficznych” wraz z fragmentami archiwum rękopiśmiennego.
Muzeum prowadzi działalność naukowo-badawczą i dokumentacyjną z zakresu historii i etnografii okolic Przysuchy. Organizuje wystawy czasowe. Wydaje książki, katalogi, druki okolicznościowe. Realizuje program edukacji regionalnej i wiedzy o sztuce. Od 2002 r. Muzeum w Przysusze jest organizatorem ogólnopolskiej Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”.
Siedzibą Muzeum jest zabytkowy dwór wzniesiony przez rodzinę Dembińskich herbu Nieczuja w drugiej połowie XIX w.
Wystawy stałe w Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze.
Podstawową formą udostępniania zgromadzonych w Muzeum eksponatów, materiałów i opracowań jest działalność wystawiennicza.
Stała wystawa biograficzna „Oskar Kolberg (1814-1890). Etnograf, folklorysta, kompozytor” stanowi trzon programu ekspozycyjnego Muzeum. Ekspozycja na bieżąco podlega uzupełnieniom uwzględniającym aktualny stan badań nad Kolbergowską spuścizną, pozyskiwanie nowych muzealiów oraz możliwości modernizacji opracowań aranżacyjnych. Pozostałe przedsięwzięcia wystawiennicze zarówno o charakterze trwałym jak i czasowym są w stosunku do ekspozycji biograficznej uzupełniające.
Wystawa biograficzna przedstawia życie i okresy twórczości Oskara Kolberga: jego rodzinę i dzieciństwo, związki z Przysuchą, lata nauki i młodość w środowisku warszawskim, pracę kompozytora i krytyka muzycznego, jego twórczość naukowo-badawczą w dziedzinie etnografii i folklorystyki, działalność edytorską, realizację programu „Lud”, okres spędzony w Modlnicy i ostatnie lata życia w Krakowie. Ekspozycja daje obraz XIX-wiecznej sytuacji historycznej i kulturowej obszarów dawnej Rzeczpospolitej, podkreśla, w jaki sposób dzieło Kolberga scala polską kulturę podzieloną przez zaborców, wskazuje na jej bogactwo i różnorodność. Ekspozycja szczególnie podkreśla muzyczne wykształcenie i pasje Kolberga oraz romantyczny rodowód jego zainteresowań folklorem. Jest przepojona elementami muzyki, zarówno ludowej, pozostającej przedmiotem dokumentacji i badań Kolberga, jak również jego własnych kompozycji. Podstawowym materiałem wystawienniczym są oryginalne dokumenty z archiwum rodzinnego Kolbergów, rękopisy, pierwodruki „Ludu” i „Obrazów Etnograficznych”, kompozycje muzyczne Oskara Kolberga, jego zachowane wizerunki, fotografie i reprodukcje materiałów biograficznych oraz bogata ikonografia.
Ekspozycję biograficzną uzupełniają stylowo aranżowane wnętrza salonu i gabinetu. Z dawnego wyposażenia dworu Dembińskich zachowały się ozdobne detale architektury wnętrz, drewniane gzymsy i framugi drzwi i okien, dwa piece kaflowe i żeliwny kominek. Salon urządzono kopiami mebli w stylu biedermeier oraz oryginalnymi sprzętami z epoki. W aranżowanych wnętrzach salonu i gabinetu zaprezentowano XIX-wieczne malarstwo o tematyce wiejskiej i motywach ludowych: „Pejzaż” Romana Kochanowskiego i „Sianokosy” Feliksa Brzozowskiego, „Modlitwa pod krzyżem” Franciszka Streitta, „Pejzaż wiejski” Seweryna Bieszczada; przedmioty o symbolice romantycznej i patriotycznej (wizerunki Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki, króla Jana Sobieskiego). W serwantkach wystawiono oryginalną XIX-wieczną porcelanę, srebra, szkło i bibeloty.
Dawne pomieszczenie kredensu dworskiego zaaranżowano na gabinet. Wyeksponowano w nim oryginalne pamiątki, meble, przedmioty dekoracyjne: min. późnobarokową szafę elbląską z 1802 roku, biurko, kufer podróżny, bibliotekę ze zbiorem pierwodruków „Ludu” i „Obrazów Etnograficznych” oraz wydawnictw z epoki; materiały ikonograficzne związane z pobytem Oskara Kolberga w Modlnicy; Juliusza Kolberga: Mappę Królestwa Polskiego z 1862 roku; obrazy autorstwa Antoniego Kolberga Studium głowy starca i Portret K. Saskiego.
Wyodrębnioną część stałej ekspozycji muzealnej stanowi wystawa poświęcona dziejom Przysuchy w okresie XVIII - XX wieku, prezentująca historię dworu i jego właścicieli: Urszulę z Morsztynów, Franciszka, Ignacego i Amelię Dembińskich. Zaprezentowano zespół materiałów źródłowych do dziejów Przysuchy: kopie dokumentów rękopiśmiennych i archiwaliów (np. kopia przywileju Augusta III z 16 stycznia 1745 r.), mapy i plany, materiały ikonograficzne pozyskane od Rodziny Dembińskich oraz w wyniku kwerend w Państwowych Archiwach w Kielcach, Radomiu, Warszawie, Krakowie.
Organizowane w Muzeum im. Oskara Kolberga wystawy zmienne, zgodnie z przyjętym programem wystawienniczym nawiązują swą tematyką do treści ekspozycji stałych: biograficznej i historycznej, poszerzają ich zakres i uzupełniają. Ekspozycje czasowe stanowią prezentację własnych zbiorów, często przedmiotem wystaw są obiekty z kolekcji prywatnych i zbiorów innych instytucji muzealnych.
Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze,
Oddział Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu.
26-400 Przysucha, Al. Jana Pawła II nr 11
tel. fax 48 675-22 48,
muzeumok@muzeum-radom.pl www.muzeum-radom.pl
Godziny otwarcia: poniedziałek- piątek 8-15, sobota –niedziela 10-15
